Bài viết này hướng dẫn cách xác định độ ẩm (Determination of moisture content) của malt và nguyên liệu thay thế (gạo) trong sản xuất bia theo TCVN 10788:2015. Nội dung được trình bày ngắn gọn, nhấn mạnh các lưu ý và giải quyết các vấn đề phát sinh để người thực hiện dễ dàng áp dụng và hạn chế sai sót.
MỤC LỤC
1. Đối tượng áp dụng của phương pháp
Tiêu chuẩn TCVN 10788:2015 quy định phương pháp khối lượng (Gravimetric method) để xác định độ ẩm của các loại malt.
Trên thực tế, phương pháp này cũng có thể áp dụng phân tích hàm ẩm cho các nguyên liệu thay thế (ví dụ: gạo).
2. Nguyên tắc của phương pháp
Malt và gạo được xác định độ ẩm bằng phương pháp sấy khô. Nghiền mẫu để thu được dạng bột mịn. Sấy phần mẫu thử ở nhiệt độ từ 105°C đến 106°C trong thời gian 3 giờ ± 5 phút (đảm bảo thu được khối lượng không đổi).
3. Thiết bị và dụng cụ cần thiết
- Máy nghiền;
- Tủ sấy;
- Chén cân, bằng kim loại (ví dụ bằng nhôm), đường kính khoảng 50 mm và chiều cao không lớn hơn 20 mm, có nắp đậy kín;
- Bình hút ẩm;
- Cân phân tích.
4. Quy trình xác định độ ẩm trong mẫu malt
4.1. Cách tiến hành
Cân khoảng 20 g mẫu thử đã chuẩn bị, chính xác đến 0,5 mg. Sử dụng máy nghiền để nghiền phần mẫu thử. Trộn kỹ và đưa ngay khoảng 5 g phần mẫu thử đã nghiền vào chén cân khô, sạch đã biết trước khối lượng (cân trừ bì), chính xác đến 1 mg. Đậy nắp chén và cân ngay, chính xác đến 1 mg.
Mở nắp chén cân, đưa chén cùng với nắp vào tủ sấy đã gia nhiệt trước đến nhiệt độ chuẩn hóa, sấy trong 3 giờ ± 5 phút. Đậy nắp và lấy chén cân ra khỏi tủ sấy. Để nguội trong bình hút ẩm ít nhất 20 phút ở nhiệt độ phòng.
Cân lại chén cân cùng với lượng chứa trong chén, chính xác đến 1 mg.
4.2. Công thức tính độ ẩm
Độ ẩm của mẫu thử, X, biểu thị theo phần trăm khối lượng, được tính theo công thức sau:
Trong đó:
W1: khối lượng của phần mẫu thử trước khi sấy, tính bằng gam (g);
W2: là khối lượng của phần mẫu thử sau khi sấy, tính bằng gam (g).
Biểu thị kết quả đến một chữ số thập phân.
5. Lưu ý
Thực tế, trong nhà máy sản xuất bia, kỹ thuật viên có thể sử dụng các thiết bị phân tích độ ẩm nhanh với nguyên tắc tương tự, như: cân sấy ẩm hồng ngoại, cân sấy ẩm halogen.
Đọc thêm bài viết: Tổng hợp các phương pháp xác định độ ẩm.
6. Các câu hỏi thường gặp (FAQs)
Độ ẩm của malt là bao nhiêu?
Để duy trì chất lượng khi bảo quản, độ ẩm của malt đại mạch phải nằm trong khoảng 3-5%. Malt có độ ẩm càng cao thì khả năng thu hồi chất hòa tan càng thấp, không bảo quản được lâu, dễ bị mốc, làm cho bia có hương vị kém (nhạt mùi).
Độ ẩm của gạo thế liệu trong sản xuất bia là bao nhiêu?
Tiêu chuẩn độ ẩm của gạo ≤ 14,5%, thông thường khi nhập về nhà máy phải ≤ 14%.
Tiêu chuẩn về phương pháp xác định độ ẩm khác?
1. TCVN 9706:2013 (ISO 711:1985)
2. TCVN 9306 (ISO 712:2009)
3. AOAC 935.29.
1. TCVN 10788:2015: Malt – Xác định độ ẩm – Phương pháp khối lượng. Malt – Determination of moisture content – Gravimetric method